மகாராஷ்டிராவின்எல்லோராகுகைகளில்உள்ளபாறைகளில்வெட்டப்பட்டஇந்துகோவில்களில்மிகப்பெரியதுதான்கைலாஷாஅல்லதுகைலாசநாதர்கோயில். ஒருபாறைகுன்றின்முகத்திலிருந்துசெதுக்கப்பட்டஇந்தகட்டிடக்கலைகாரணமாகஇந்தகோவில்உலகின்மிகவும்குறிப்பிடத்தக்ககுகைக்கோயில்களில்ஒன்றாககருதப்படுகிறது.

இதுஉலகின்மிகச்சிறந்தஅதிசயங்களில்ஒன்றாகஅதிகாரப்பூர்வமாகஅறிவிக்கப்படாமல்போகலாம். ஆனால்எல்லோராவில்உள்ளகைலாஷ்கோயிலின்மகத்துவத்தையாரும்மறுக்கமுடியாது. மகாராஷ்டிராவின்அவுரங்காபாத்நகரிலிருந்துசுமார் 30 கி.மீதொலைவில்அமைந்துள்ளஎல்லோராவின்பாறைகுகைக்கோயில்உலகின்மிகப்பெரியஒற்றைக்கல்கட்டமைப்பாகும். எல்லோராவில்உள்ளகைலாஷ்கோயிலுக்குவடக்குகர்நாடகாவின்விருபக்ஷகோயிலுடன்குறிப்பிடத்தக்கஒற்றுமைகள்இருப்பதாகநம்பப்படுகிறது.

கைலாசாகோயில் 2 கிலோமீட்டர்வரைசாய்வானபாசால்ட்குன்றின்குறுக்கேஉள்ளது. வரலாற்றுபதிவுகளின்படிஇதுகி.பி 756 மற்றும் 773 ஆம்ஆண்டுகளுக்குஇடையில் 8 ஆம்நூற்றாண்டின்ராஷ்டிரகூடமன்னர்முதலாம்கிருஷ்ணரால்கட்டப்பட்டது. மேலும்அருகில்அமைந்துள்ளராஷ்டிரகூடாஅல்லாதபாணியிலானகோவில்கள்பல்லவமற்றும்சாளுக்கியகலைஞர்களின்ஈடுபாட்டைக்குறிக்கின்றன.

கைலாசாகோயில்பலதனித்துவமானகட்டடக்கலைமற்றும்சிற்பபாணிகளைகொண்டுள்ளது. கைலாசாகோயில்கட்டிடக்கலைடெக்கான்பிராந்தியத்தில்முந்தையபாணியில்இருந்துமுற்றிலும்வேறுபட்டது. கோயிலின்கட்டுமானத்தில்பழங்குடிடெக்கான்கைவினைஞர்கள்பெரும்பங்கைக்கொண்டிருந்ததாகத்தெரிகிறது.

எல்லோராவில்உள்ளகைலாஷ்கோயில்ராஷ்டிரகுட்டவம்சத்தால்சிவபெருமானுக்கானகோயிலாககட்டப்பட்டதாகும். கைலாஷ்கோயில்ஒருமுழுமையானபலமாடிகோயில்வளாகமாகும். இதுகைலாசமலையைப்போலஉருவாக்கப்பட்டது. முகலாயஆட்சியாளர்அவுரங்கசீப்ஒருமுறைகைலாஷ்கோயிலைஅழிக்கஒருவலுவானமுயற்சியைமேற்கொண்டார். ஆனால்அவரால்அவரதுதிட்டங்களில்அதிகவெற்றியைப்பெறமுடியவில்லை. அவரால்செய்யமுடிந்ததெல்லாம்இங்கேயும்அங்கேயும்ஒருசிறியசேதம்மட்டுமே.

இந்தபாறைகோயில்பின்புறத்தில்சுமார் 50 மீட்டர்தொலைவில் 'யு' வடிவத்தில்வெட்டப்பட்டது. மேலும்அதன்வடிவத்தைகொடுக்கசுமார் 2,00,000 டன்பாறைஅகற்றப்பட்டது. கோவில்கட்டுமானத்தைமுடிக்கநூறுஆண்டுகளுக்குமேலாகியிருக்கும்என்றுதொல்பொருள்ஆய்வாளர்கள்கணக்கிட்டிருந்தனர். இருப்பினும்உண்மையில்அதைமுடிக்க 18 ஆண்டுகள்மட்டுமேஆனது.

ஆச்சர்யமானவிஷயம்என்னவென்றால்நவீனயுகபொறியாளர்கள்கூட 18 ஆண்டுகளில்நவீனதொழில்நுட்பத்தைப்பயன்படுத்திஇப்படிஒருகோவிலைகட்டிமுடிக்கமுடியாது. ஆனால்சுமார் 1200 ஆண்டுகளுக்குமுன்புஅவர்கள்எப்படிஇதைவெறும் 18 ஆண்டுகளில்கட்டிமுடித்திருப்பர்என்பதுஇன்னும்நமக்குபுரியாதபுதிராகவேஇருக்கிறது.